Kennisbank

Hoe we samen de koffiesector verduurzamen?

Via Life Cycle Assessments (LCA) helpen we partners zoals Barista Company en Caffe Inc. om hun impact op het milieu te meten en te verminderen. We zetten ambitie om in concrete actie in de hele keten, van boon tot machine

Download een gratis LCA voorbeeld
Download een gratis LCA voorbeeld

De passie voor koffie stroomt door de aderen van Hedgehog. Het begon allemaal toen oprichter Saro Campisano zijn ondernemersreis startte met fairtrade koffie. Op de hellingen van de Himalaya in Nepal kocht hij zijn eerste bonen rechtstreeks van kleinschalige boeren, om deze bijzondere koffie vervolgens via een eerlijke keten naar Nederland te halen.

Vandaag de dag gebruikt Hedgehog die kennis niet meer om koffie te verkopen, maar om de sector te verduurzamen. We hebben een bewezen staat van dienst in het berekenen van de milieu-impact door de gehele keten heen; van boon tot bakje en van machine tot recycling. In dit artikel nemen we je mee langs de uitdagingen van de sector en de oplossingen die wij bieden.

Koffie in tijden van klimaatcrisis

De noodzaak voor inzicht is groter dan ooit. De koffieplant is extreem gevoelig voor weersomstandigheden, en klimaatverandering raakt de productie direct. Oogsten mislukken vaker en het geschikte landbouwgebied is al drastisch afgenomen. Dit zie je direct terug in de prijzen; zo steeg de prijs van Arabica-bonen afgelopen jaar met maar liefst 60%.

Maar ook verderop in de keten speelt duurzaamheid een hoofdrol. Koffiemachines zitten vol metalen en elektronica; grondstoffen die door geopolitieke spanningen en tekorten steeds schaarser worden. Daarnaast drukt de Europese Unie een steeds grotere stempel op de industrie met strenge regels rondom materiaalgebruik, energiezuinigheid en repareerbaarheid. Duurzaamheid is in de koffiesector niet langer een keuze, maar een voorwaarde voor een toekomstbestendige business. Leer meer over hoe klimaatverandering de wereldwijde koffieoogst beïnvloedt in een uitgebreid artikel over dit thema.

Small scale coffee farmers struggle with climate change

Wat doet Hedgehog in de koffieketen?

Om te weten waar je kunt verduurzamen, moet je eerst weten wat je impact is. Hedgehog berekent dit via een Levenscyclusanalyse (LCA), gebaseerd op officiële ISO-standaarden (ISO 14040 en ISO 14044).

We hanteren een holistische aanpak. We kijken niet alleen naar het eindproduct, maar naar de hele keten: van de winning van grondstoffen en het transport tot het energieverbruik tijdens gebruik en de uiteindelijke afvalverwerking. Al deze data combineren we tot een helder beeld van de impact op verschillende categorieën zoals klimaatverandering (CO₂), watergebruik en toxiciteit.

Met deze inzichten kunnen bedrijven een concrete duurzaamheidsstrategie ontwikkelen die écht zoden aan de dijk zet. Bovendien biedt het harde data om transparant te communiceren naar klanten en partners.

Een voorbeeld LCA over de klimaatimpact van thee en koffie lees je hier.

Van festival tot fabriek: Hedgehog in de praktijk

De afgelopen jaren heeft Hedgehog diverse spelers in de koffie-industrie geholpen om grip te krijgen op hun impact. Een greep uit onze samenwerkingen:

1. De voetafdruk van festival-koffie (Barista Company)

Barista Company verzorgt met mobiele koffietrucks de catering op evenementen door heel West-Europa. Ze wilden precies weten wat de milieu-impact is van één geserveerd kopje koffie.

Hedgehog bracht alle emissies in kaart (Scope 1, 2 en 3). De resultaten waren een eye-opener: bijna de helft (47%) van de totale uitstoot in 2022 kwam voor rekening van koemelk.

  • Het inzicht: Door data weet Barista Company nu dat de grootste milieuwinst niet in transport, maar in ingrediënten zit.
  • De actie: Vervangt Barista Company de helft van de koemelk door havermelk, dan daalt de totale uitstoot direct met 12%.

2. Koffie als een service (CoffeeClick)

Voor CoffeeClick analyseerden we een circulair businessmodel. Zij verkopen geen machines, maar bieden koffie als een dienst ('as-a-service'). Ze blijven eigenaar van de apparatuur, wat reparatie en hergebruik stimuleert.

Samen met Route Circulair berekende Hedgehog de volledige impact van dit model; van de koffieboon en verpakking tot het jarenlange onderhoud en de leasing. Dit gaf CoffeeClick de handvatten om hun grondstofverbruik verder te verlagen en klanten zwart-op-wit aan te tonen hoe duurzaam hun kopje koffie werkelijk is.

3. De impact van de machine (Bravilor Bonamat & CREM)

Hoe duurzaam is de hardware? Voor producenten Bravilor Bonamat en CREM voerden we uitgebreide cradle-to-grave analyses uit. Van instant koffiemachines voor hotels tot high-end espressoapparaten. Het doel: begrijpen welke onderdelen in de levenscyclus de meeste 'schade' veroorzaken. Deze resultaten worden nu direct gebruikt voor de ontwikkeling van zuinigere machines én voor transparante communicatie over milieudata naar hun afnemers.

4. Van afval naar grondstof (Caffe Inc.)

Caffe Inc. doet iets bijzonders: ze upcyclen koffiedik – normaal gesproken afval – tot waardevolle koffieolie voor de voedingsmiddelen- en cosmetica-industrie. Hedgehog ging de uitdaging aan om voor dit innovatieve proces een LCA op te stellen. We berekenden de emissies van 1 kg upcycled koffieolie, vanaf het ophalen van de 'drab' tot het moment dat de olie de fabriek verlaat. Met deze inzichten werkt Caffe Inc. nu aan een strategie om hun productie-emissies met wel 80% te verlagen, door in te zetten op energie-efficiëntie en het minimaliseren van reststromen. Een uitgebreid verslag over dit project lees je hier.

Cofee bar

Samen naar de toekomst

Dat de sector in beweging is, bleek wel tijdens Host Milano in oktober 2025, de grootste internationale koffiebeurs. Onze co-founder Saro werd hier uitgenodigd om te spreken over de onmisbare waarde van LCA's in de moderne koffie-industrie.

"Door de klimaatimpact te meten help je bedrijven te innoveren, competitief te blijven en met vertrouwen te communiceren over hun duurzaamheidsdoelen." – Saro Campisano

Het is bemoedigend om te zien dat de koffiesector – van boer tot barista – de noodzaak voelt om te veranderen. Duurzaamheid is geen trend meer, maar een reddingsmiddel voor de industrie om weerbaarder te worden tegen extreem weer en veranderende markten.

Steeds meer bedrijven zetten ambitie om in actie, gedreven door data. Hedgehog kijkt ernaar uit om daar een belangrijke rol in te blijven spelen.

Wil je meer weten over hoe een LCA in elkaar zit en wat de stappen zijn, bekijk dan deze handige LCA gids speciaal toegepast op de koffie sector. 

Frequently asked questions

Een LCA kan de voordelen van een circulair economiemodel bewijzen door duidelijke data te leveren die duurzaamheidsclaims ondersteunen. Een koffiebedrijf dat bijvoorbeeld gereviseerde machines aanbood, gebruikte een LCA om de milieu-impact ervan te vergelijken met die van nieuwe machines. De analyse leverde het bewijs dat hun circulaire model leidde tot aanzienlijke besparingen in materialen, energie en uitstoot. Dit gaf hun een krachtig middel om klanten de waarde van hun duurzame aanpak te tonen.

Koffieprijzen stijgen voornamelijk door extreme weersomstandigheden, veroorzaakt door klimaatverandering, die de productie in belangrijke teeltgebieden verstoren. Deze gebeurtenissen, zoals de vorst in Brazilië in 2021 en zware regenval in Vietnam, veroorzaken tekorten in het wereldwijde aanbod, wat direct leidt tot prijsstijgingen. Omdat het aanbod moeite heeft om aan de vraag te voldoen, waarschuwen sommige experts dat de prijs van koffie in de komende jaren kan verdubbelen.

Klimaatverandering heeft een ernstige impact op het wereldwijde aanbod van koffie doordat traditionele teeltgebieden ongeschikt worden voor de teelt. Prognoses geven aan dat deze gebieden tegen 2050 met wel 50% kunnen krimpen. Onvoorspelbare regenval, droogte en onverwachte vorst kunnen de oogst van een heel seizoen verwoesten, zoals te zien was bij mislukte oogsten in grote productielanden als Brazilië en Vietnam. Dit zorgt voor aanzienlijke instabiliteit en zet het wereldwijde koffieaanbod onder druk.

Havermelk heeft de laagste milieu-impact voor gebruik in koffie, wat het een duurzamer alternatief maakt dan andere opties. De klimaatimpact van havermelk is slechts 0,3 kg CO2-equivalent per liter, wat aanzienlijk minder is dan sojamelk (0,7 kg CO2-eq) en zes keer lager dan de impact van koemelk (1,8 kg CO2-eq).

Een LCA helpt een koffiebedrijf zijn belangrijkste milieu-impacts te vinden door elke fase in de levenscyclus van het product te analyseren: van het verbouwen van de bonen tot het energieverbruik van de koffiemachine en de verwerking van afval. Deze gedetailleerde analyse legt 'hotspots' bloot; de specifieke stadia die de grootste milieu-impact veroorzaken. Met deze data kan een bedrijf zijn middelen richten op veranderingen die het grootste positieve effect hebben.

Een levenscyclusanalyse (LCA) is een wetenschappelijke methode om de volledige milieu-impact van een product te meten, van begin tot eind – voor koffie vaak omschreven als 'van boon tot kop'. Het is belangrijk voor koffiebedrijven omdat het een compleet beeld geeft van duurzaamheid. Het identificeert specifieke 'hotspots' in de toeleveringsketen die de meeste milieuschade veroorzaken, wat effectievere en geloofwaardigere duurzaamheidsinspanningen mogelijk maakt die verder gaan dan giswerk.

Download een gratis LCA voorbeeld

Bekijk ons gratis voorbeeld-rapport van een levenscyclusanalyse (LCA) om praktische inzichten te krijgen in LCA-methodologieën en hun toepassingen in de praktijk.

Dit artikel is geschreven door:
Max
Max
Writing & research
EmailLinkedInBook a meeting

Neem contact op

Of je nu een grote of kleine onderneming bent, een start-up of een bedrijf met een lange historie; een product, proces of dienst aanbiedt, wij schakelen snel en vinden de oplossing voor jouw vraag.