Wil je eigenlijk wel eens weten wat de CO2 voetafdruk van je onderneming is, maar heb je geen idee waar je moet beginnen? Deze gids verdeelt de rapportage over CO₂-uitstoot in eenvoudige, haalbare stappen.
Wat is de carbon accounting?
Een CO₂-voetafdruk, of carbon footprint, is simpelweg de totale hoeveelheid broeikasgassen (GHG) die in de atmosfeer vrijkomt als gevolg van jouw bedrijfsactiviteiten. Zie carbon accounting (koolstofboekhouding) als een soort van milieu-boekhouding: net zoals financiële boekhouding inkomsten en uitgaven bijhoudt, houdt carbon accounting je uitstoot bij. Voor een klein bedrijf is inzicht in deze voetafdruk de eerste stap naar duurzamere en efficiëntere bedrijfsvoering.
Inzicht in je CO₂-uitstoot helpt je te voldoen aan milieuvoorschriften en trekt klanten aan die transparantie verwachten over milieuprestaties. Het dient ook als een cruciaal startpunt voor je duurzaamheidsstrategie en communicatie. Hoewel het vaststellen van de CO₂-voetafdruk soms tijdrovend of complex lijkt, verdelen we het over vier praktische, overzichtelijke stappen.
Stap 1: Verzamel je energierekeningen
De eerste stap in het meten van je scope 1 & 2 BKG-uitstoot is het verzamelen van gegevens over je energieverbruik. Dit omvat de indirecte uitstoot van de elektriciteit en het gas die je inkoopt. Je moet twaalf maanden aan energierekeningen verzamelen voor al je bedrijfslocaties, of een jaarlijks verbruiksrapport gebruiken als dat beschikbaar is. Let op de volgende informatie:
- Elektriciteitsverbruik: Dit wordt meestal uitgedrukt in kilowattuur (kWh). Tel de kWh van alle rekeningen van het hele jaar bij elkaar op om een enkel, jaarlijks cijfer te krijgen.
- Aardgasverbruik: Dit kan worden uitgedrukt in kubieke meters (m³) of kWh. Noteer het totale verbruik voor het jaar en zorg ervoor dat de meetenheden bekend zijn.
Het is belangrijk om gegevens over een heel jaar te hebben, omdat je zo rekening houdt met seizoensgebonden variaties in verwarming en koeling. Als je meerdere locaties hebt, zorg er dan voor dat je de rekeningen van elk van hen verzamelt.
Stap 2: Verzamel gegevens over brandstofverbruik van je voertuigen
De volgende stap is het verzamelen van gegevens over het brandstofverbruik van je voertuigen. Er zijn vier verschillende methodes om de brandstof uitstoot van je wagenpark te berekenen, opgesomd van meest naar minst nauwkeurig:
- Fuel Based Method: Dit is de meest nauwkeurige methode, waarbij je precieze gegevens verzamelt over het type en de hoeveelheid verbruikte brandstof (bijv. liters diesel, kWh voor elektrische voertuigen). Deze brandstofgegevens worden vervolgens vermenigvuldigd met een emissiefactor om de totale CO₂-uitstoot te bepalen.
- Fuel from Spend Method: Bij deze methode gebruik je de uitgaven aan brandstof om de hoeveelheid gekochte brandstof te schatten. Dit geschatte brandstofvolume wordt vervolgens op dezelfde manier gebruikt als de op brandstof gebaseerde methode om de uitstoot te berekenen. Het is minder nauwkeurig dan de op brandstof gebaseerde methode omdat het afhankelijk is van financiële gegevens in plaats van directe verbruiksmetingen.
- Distance-Based Method: Deze benadering berekent de uitstoot op basis van de afstand die een voertuig heeft afgelegd. De afstand wordt vermenigvuldigd met een voertuigspecifieke emissiefactor (bijv. gram CO₂ per kilometer) om de totale uitstoot te bepalen. Deze methode is minder nauwkeurig dan de op brandstof gebaseerde methode, omdat het geen rekening houdt met variaties in rijstijl, lading of brandstofefficiëntie.
- Spend Based Method: Dit is de minst nauwkeurige methode, omdat deze afhankelijk is van de totale uitgaven aan brandstof van een bedrijf. De totale uitgaven worden gebruikt om het brandstofverbruik en, vervolgens, de uitstoot te schatten. Deze methode wordt vaak gebruikt wanneer er geen specifiekere gegevens beschikbaar zijn.
Verzamel eerst gegevens over de brandstof die wordt gebruikt door voertuigen die je bedrijf direct bezit of beheert. Emissies van verbrandingsvoertuigen vallen onder de categorie
Mobiele Verbranding (Scope 1). Emissies van elektrische voertuigen vallen onder Ingekochte Elektriciteit (Scope 2). Emissies van hybride voertuigen worden verdeeld over Mobiele Verbranding (Scope 1) voor brandstofverbruik en Ingekochte Elektriciteit (Scope 2) voor elektriciteitsverbruik.
Voor dezelfde periode van twaalf maanden moet je alle aankoopgegevens van brandstof verzamelen. Deze gegevens kunnen afkomstig zijn van:
- Afschriften van brandstofpassen
- Uitgavenbonnen
- Bedrijfsboekhouding
Het doel is om inzicht te krijgen in het totale volume van de aangekochte brandstof. Zorg ervoor dat je het scheidt per brandstoftype, omdat ze verschillende emissieniveaus hebben. De meest voorkomende soorten zijn:
- Benzine (in liters)
- Diesel (in liters)
Stap 3: Zoek eenvoudige emissiefactoren
In deze stap bereken je de CO₂-uitstoot van je activiteiten met behulp van 'emissiefactoren'. Het klinkt misschien technisch, maar het is eenvoudiger dan je denkt.
Een 'emissiefactor' is simpelweg een vermenigvuldiger die je activiteitsgegevens (bijv. kWh elektriciteit of liters diesel) omzet in een standaardeenheid van broeikasgasemissies: kilogram koolstofdioxide-equivalent (kg CO₂e). Door CO₂e te gebruiken, kun je de impact van alle verschillende broeikasgassen (zoals methaan en lachgas) combineren in een enkele, vergelijkbare meeteenheid.
Voor een betrouwbare en eenvoudige berekening van de CO₂-voetafdruk is het cruciaal om officiële, actuele emissiefactoren te gebruiken. Uitstekende bronnen hiervoor zijn:
- UK government GHG conversion factors for company reporting: Een uitgebreide en veelgebruikte bron die jaarlijks wordt bijgewerkt. Je kunt de factoren van de Britse overheid hier bekijken: Bekijk UK government factors.
- U.S. Environmental Protection Agency (EPA) GHG emission factors hub: De primaire bron voor bedrijven die in de Verenigde Staten actief zijn. Je kunt de EPA-factoren hier bekijken.
- Het GHG Protocol: Deze organisatie biedt wereldwijde gestandaardiseerde kaders voor het meten en beheren van BKG-uitstoot en biedt verschillende rekentools aan. Je kunt het GHG Protocol hier bekijken
Wanneer je de juiste tabel of database hebt gevonden, zoek dan naar de factoren die overeenkomen met jouw specifieke activiteit, zoals ‘elektriciteit van het net’ of ‘diesel gebruikt in auto’s’.
Stap 4: Voer de basisberekening uit
Nu is het tijd om alles samen te voegen. De basisformule voor het berekenen van je CO₂-voetafdruk is simpel:
Activiteitsgegevens x emissiefactor = uitstoot (kg CO₂e)
Laten we een voorbeeld doorlopen. Stel je voor dat je bedrijf in één jaar het volgende heeft verbruikt:
- Activiteitsgegevens 1: 30.000 kWh elektriciteit
- Activiteitsgegevens 2: 5.000 liter diesel
Met behulp van de factoren van de Britse overheid uit 2023 als voorbeeld:
- De emissiefactor voor Britse netelektriciteit is 0,20707 kg CO₂e per kWh.
- De emissiefactor voor 100% minerale diesel is 2,51863 kg CO₂e per liter.
Hier is de berekening:
- Emissies van elektriciteit: 30.000 kWh * 0,20707 kg CO₂e/kWh = 6.212,1 kg CO₂e
- Emissies van diesel: 5.000 liter * 2,51863 kg CO₂e/liter = 12.593,15 kg CO₂e
- Totale basis CO₂-voetafdruk: 6.212,1 kg + 12.593,15 kg = 18.805,25 kg CO₂e
Om dit getal beter beheersbaar te maken, kun je het omrekenen naar tonnen door het te delen door 1.000. Je voetafdruk is dus ongeveer
18,8 ton CO₂e. Je hebt zojuist je eerste BKG-meting voltooid!
Inzicht in de beperkingen en het plannen van je volgende stappen
Gefeliciteerd! Je hebt zojuist een basisberekening van je CO₂-voetafdruk uitgevoerd. Deze eerste schatting van je scope 1 en 2 emissies is een belangrijke eerste stap. Het vormt een concrete basis en laat je zien waar je de grootste impact hebt.
Het is echter belangrijk om te weten wat de beperkingen zijn. Deze berekening omvat namelijk geen Scope 3-emissies, die alle andere indirecte impacts uit je waardeketen dekken, zoals emissies van de producten die je koopt, afvalverwerking en woon-werkverkeer van werknemers. Zoals uitgelegd in onze gids over Scope 1, 2 en 3 emissies, vertegenwoordigt Scope 3 vaak het grootste deel van de footprint van een bedrijf.
Dus, wat nu?
- Stel reductiedoelen: Nu je een basislijn hebt, kun je een eenvoudig doel stellen, zoals het verminderen van je elektriciteitsverbruik met 10% volgend jaar.
- Verken je gegevens verder: Overweeg een specifiekere methode voor carbon accounting te kiezen om de nauwkeurigheid te verbeteren. Je onderzoek doen naar uitgaven gebaseerde versus op activiteit gebaseerde benaderingen om te zien wat het beste bij je bedrijf past.
- Betrek je team: Deel de resultaten met je werknemers en brainstorm samen over ideeën om energie- en brandstofverbruik te verminderen.
- Overweeg een speciale tool: Als je serieuzer wordt, kunnen handmatige berekeningen omslachtig worden. Een CO₂-calculator voor kleine bedrijven of een speciale tool zoals het Hedgehog Carbon platform kan je helpen om nauwkeuriger te volgen, Scope 3-emissies te beheren en je voortgang in de loop van de tijd te monitoren.
Je hebt een cruciale stap gezet op je duurzaamheidsreis. Deze eenvoudige berekening stelt je in staat om weloverwogen beslissingen te nemen die goed zijn voor je bedrijf en beter voor de planeet.
Klaar om de controle over je CO₂-voetafdruk te nemen? Bekijk het Hedgehog Carbon platform of neem contact op met onze experts voor een consultatie om te zien hoe we je kunnen begeleiden.
.jpg)
