Met de goedkeuring van het Omnibuspakket in april 2025 werden de drempels voor CSRD-naleving verhoogd, wat betekent dat veel bedrijven die voorheen binnen de scope vielen, niet meer direct verplicht zijn om te rapporteren.
Dus wat te doen als je niet langer onder het CSRD-scope valt en als je net bent begonnen met rapporteren over duurzaamheid? De VSME biedt de oplossing. De VSME is een vrijwillige standaard voor duurzaamheidsrapportage, ontwikkeld door de European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG) voor niet-beursgenoteerde micro-, kleine en middelgrote ondernemingen om hen te helpen hun duurzaamheidsinspanningen op een meer vereenvoudigde manier te communiceren. Dit artikel schetst wat de VSME inhoudt, voor wie het bedoeld is en hoe organisaties het effectief kunnen toepassen.
Wat is de VSME?
De afkorting VSME staat voor Voluntary Sustainability Reporting Standard for Non-Listed Micro-, Small- and Medium-Sized Enterprises, een vrijwillig framework ontwikkeld om micro-, kleine en middelgrote ondernemingen te ondersteunen die niet onderworpen zijn aan de CSRD-vereisten. Het biedt een gestandaardiseerde aanpak voor ESG-rapportage, waardoor bedrijven relevante milieu-, sociale en governance-informatie kunnen publiceren zonder de complexiteit van de CSRD.
De standaard sluit aan bij het MKB-verlichtingspakket van de Europese Commissie van september 2023, dat tot doel heeft de regeldruk op kleinere bedrijven te verlichten en tegelijkertijd de overgang naar een duurzame economie te ondersteunen. Met toenemende verwachtingen van belanghebbenden, financiële instellingen en toeleveringsketens helpt de VSME KMO's om op een consistente en geloofwaardige manier te reageren op ESG-verzoeken.
Voor wie is het bedoeld?
De VSME is oorspronkelijk ontworpen voor niet-beursgenoteerde mkb’s die niet onder de CSRD vallen. Sinds de aankondiging van het Omnibuspakket, waarbij de reikwijdte van de CSRD werd verkleind, wint het kader echter snel aan populariteit als alternatief voor veel bedrijven.
Uit een onderzoek van KPMG blijkt dat het gebruik van de VSME toeneemt: 35% van de bedrijven die vrijwillig duurzaamheidsrapporteren, kiest voor dit kader vanwege de toepasbaarheid en toegankelijkheid in diverse sectoren.
De voordelen van VSME voor jouw organisatie
Hier zijn drie belangrijke voordelen van het toepassen van VSME:
- 1. Flexibiliteit: De VSME is een vrijwillig kader dat een duidelijke minimumbasis biedt voor duurzaamheidsrapportage. Je kunt hiermee de inzet van je bedrijf tonen zonder wettelijke verplichtingen. Daarnaast biedt het ruimte om extra inhoud toe te voegen die past bij jouw bedrijfscontext en de behoeften van stakeholders.
- Een erkende, vereenvoudigde aanpak: De VSME wordt gezien als een vereenvoudigde versie van de CSRD. Het helpt kleinere bedrijven om EU-regels te volgen via een kort rapport. Het vermijdt complexe eisen zoals dubbele materialiteitsbeoordelingen (de impact van het bedrijf op de wereld én omgekeerd) en de noodzaak van externe audits.
- Onderscheidend vermogen op de markt: Vroegtijdig starten kan je bedrijf onderscheiden binnen de sector, doordat het belangrijke duurzaamheidsgegevens bevat die steeds vaker worden opgevraagd door investeerders, klanten en zakenpartners.
Hoe is de VSME gestructureerd?
De VSME bestaat uit twee modules, waardoor bedrijven hun aanpak kunnen afstemmen op hun ambitie, beschikbare middelen en verwachtingen van belanghebbenden:
- Een basismodule (11 openbaarmakingen)
De minimale rapportagevereisten ontworpen voor bedrijven die hun eerste stappen zetten in duurzaamheidsrapportage en met lage verwachtingen van belanghebbenden - Een uitgebreide module (9 extra openbaarmakingen)
Bovenop de Basismodule, voor bedrijven die een meer gedetailleerd rapportagekader nodig hebben, om te voldoen aan specifieke vereisten van zakenpartners of sectoren.
.png)
In de VSME-standaard hangt de beslissing om bepaalde punten te rapporteren vaak af van de specifieke context van het bedrijf en de relevantie voor de activiteiten, terwijl de CSRD publicatie vereist op basis van een dubbele materialiteitsbeoordeling.
.png)
Hoe pas je het VSME-framework toe – Een stapsgewijze aanpak
1. Scoping
Inzicht krijgen in uw specifieke context door de volgende zaken te overwegen:
- Vragen uw zakenpartners of investeerders om specifieke gegevens?
- Zijn er nalevingsverplichtingen waaraan u moet voldoen?
- Welke duurzaamheidsinitiatieven ondernemen uw concurrenten?
- Wat zijn de duurzaamheidsdoelen van uw bedrijf?
Het beantwoorden van deze vragen helpt u bij het kiezen van de juiste VSME-module (Basis of Uitgebreid) en het beoordelen van welke ESG-onderwerpen het meest relevant zijn voor uw rapportage.
2. Gap analyse en roadmap
Begin met het bekijken van uw bestaande datapunten, beleid, KPI's, strategieën over deze belangrijke ESG-onderwerpen. Hoe sluiten deze aan bij het VSME-kader? Overweeg ook de verzoeken (indien van toepassing) die u van andere belanghebbenden hebt ontvangen. Dit helpt u bij het opsporen van eventuele hiaten in uw huidige rapportagepraktijken. Zodra deze zijn geïdentificeerd, maak dan een duidelijke, haalbare lange termijn roadmap die alle rapportageverwachtingen omvat.
3. Implementatie
Zodra u uw roadmap hebt ontwikkeld, is het tijd om uw plan in actie te brengen. Stel duidelijke, haalbare doelstellingen vast en verzamel de gegevens die nodig zijn om de voortgang te volgen. Acties kunnen bestaan uit het schrijven van beleid, het berekenen van uw broeikasgasemissies of het ophalen van gegevens uit HR-systemen. Zorg voor transparante rollen en verantwoordelijkheden bij het creëren van de gegevensprocessen, zodat de rapportage consistent en efficiënt is.
4. Rapportage
Bereid ten slotte uw duurzaamheidsrapport voor en zorg ervoor dat het voldoet aan de VSME-vereisten. Het rapport moet toegankelijk zijn, voldoen aan de verwachtingen van uw belanghebbenden en aansluiten bij uw commerciële doelstellingen, of het nu gaat om investeerdersrelaties of B2B-aanbestedingen. Zorg ervoor dat u het rapport jaarlijks beoordeelt en bijwerkt, waarbij u feedback verwerkt om in de loop van de tijd te verbeteren.
Hoe Hedgehog u kan ondersteunen bij VSME
Als uw duurzaamheidspartner ondersteunt Hedgehog u van begin tot eind in elke fase van uw VSME-traject:
- Benchmarking: we voeren marktonderzoek uit en organiseren workshops met uw belangrijkste interne belanghebbenden om relevante ESG-onderwerpen te identificeren en te prioriteren, zodat u zich kunt concentreren op wat het belangrijkst is.
- Gap-analyse & roadmap creatie: We faciliteren workshops met vakexperts om uw huidige situatie te beoordelen, een roadmap op te stellen en samen te werken met uw leiderschapsteam om af te stemmen op een lange termijn duurzaamheidsstrategie.
- Implementatie: we begeleiden u bij het definiëren van kritieke datapunten, het opzetten van efficiënte gegevensprocessen en het uitvoeren van activiteiten zoals LCA, GHG-voetafdruk en het maken van transitieplannen om consistente rapportage te waarborgen.
- Rapportage: we helpen bij het opstellen van een duurzaamheidsrapport dat voldoet aan de behoeften van zowel uw bedrijf als belanghebbenden, in overeenstemming met de VSME-vereisten en tegelijkertijd uw duurzaamheidsvoortgang toont.
Klaar om actie te ondernemen? Boek vandaag nog een gratis consult met een van onze experts!