Je weg vinden door de wereld van milieu-impactanalyses kan complex aanvoelen. Je weet dat het meten van je milieu-impact cruciaal is, maar welke methode gebruik je? Twee veelgebruikte termen zorgen vaak voor verwarring: Life Cycle Assessment (LCA) en Organisational Carbon Footprint (OCF). Hoewel beide verband houden met milieu-impact, hebben ze verschillende doelen en beantwoorden ze andere vragen.
Het is goed om de verschillen tussen deze tools te weten. Zo kun je de juiste beslissing nemen die past bij je bedrijfsdoelen. Of dat nu gaat om volledige rapportage, productontwikkeling of voldoen aan regelgeving. In dit artikel leggen we uit wat LCA en Organisational Carbon Footprint precies zijn, zodat jij de juiste tool kan kiezen voor jouw duurzaamheidsstrategie en je basiskennis over CO₂-footprint verruimt.
Wat is een Organisational Carbon Footprint (OCF)?
Een Organisational Carbon Footprint (OCF) meet de totale uitstoot van broeikasgassen (GHG) die direct en indirect vrijkomen door alle activiteiten van een organisatie over een bepaalde periode, meestal één jaar. Zie het als de kernindicator van de klimaatimpact van jouw bedrijf.
Focus: OCF meet de uitstoot van broeikasgassen, uitgedrukt in ton CO₂-equivalent (CO₂e).
Scope: OCF bestrijkt de hele organisatie en is onderverdeeld in:
- Scope 1: Directe emissies uit eigen of gecontroleerde bronnen (bijv. bedrijfsvoertuigen, verbranding op locatie).
- Scope 2: Indirecte emissies uit aangekochte elektriciteit, warmte of koeling.
- Scope 3: Alle andere indirecte emissies in de waardeketen (bijv. ingekochte goederen, zakenreizen, afvalverwerking, gebruik van verkochte producten). Meer hierover lees je in onze gids Scope 1, 2 en 3 uitgelegd – Scope 3 is belangrijker dan je denkt!
Standaard:De OCF wordt voornamelijk opgesteld volgens het GHG Protocol Corporate Accounting and Reporting Standard, het meest gebruikte internationale framework.
Primair doel:
- Inzicht krijgen in de totale klimaatimpact van het bedrijf
- Belangrijke emissiebronnen (hotspots) in kaart brengen
- Reductiedoelen stellen
- Prestaties communiceren naar stakeholders (investeerders, klanten, werknemers)
“Het berekenen van je OCF is vaak de eerste stap die bedrijven zetten om hun klimaatimpact te begrijpen en te beheren. Ons platform, Hedgehog Carbon Platform, vereenvoudigt dit proces voor mkb's.” – Saro Campisano, Co-founder Hedgehog
Beoordeel, rapporteer en verminder je CO₂-voetafdruk met het Hedgehog Carbon platform. Probeer het zelf en start een gratis account.
Wat is een Life Cycle Assessment (LCA)?
Een Life Cycle Assessment (LCA) is een diepgaande milieuanalyse die zich richt op één specifiek product of dienst. Deze methode evalueert de potentiële milieu-impact van alle fasen in de levenscyclus van een product, van grondstofwinning (“cradle”) tot productie, distributie, gebruik en afdanking of recycling (“grave”) of “cradle-to-cradle”).
Focus: LCA kijkt naar veel meer dan alleen broeikasgasemissies. Denk aan grondstoffenschaarste, waterverbruik, verzuring, toxiciteit, landgebruik en meer — inclusief de CO₂-voetafdruk (PCF) van een product of dienst.
Scope: Een LCA volgt een product of dienst gedurende de hele levenscyclus. De grenzen worden gedefinieerd op basis van het doel (bijv. cradle-to-gate, cradle-to-grave).
Standaard: De ISO 14040- en ISO 14044-normen geven de richtlijnen voor het uitvoeren van een LCA.
Primair doel:
- Inzicht krijgen in de volledige milieu-impact van een product
- Het opsporen van hotspots van milieu impact binnen de levenscyclus
- Producten vergelijken op milieuprestaties
- Ontwerp en productontwikkeling ondersteunen (zie ook: Ecodesign voor duurzame producten)
- Data aanleveren voor milieulabels en verklaringen zoals EPD's
Een LCA biedt diepgaand inzicht in product impact. Nieuw in dit topic? Lees onze gids LCA voor mkb: een praktische introductie, of bekijk onze LCA-consultancydiensten.
Belangrijkste verschillen: kies de juiste bril voor jouw doel
Hoewel OCF en LCA op elkaar lijken, verschillen ze sterk in scope, meeteenheden en toepassing:
Scope: Organisatie vs. Product/Dienst
- OCF: Omvat de volledige organisatie en de activiteiten binnen de waardeketen over een vaste periode (meestal een jaar).
- LCA: Zoomt in op alle levensfasen van één specifiek product of dienst.
Meten: CO₂e vs. Meervoudige milieu-impact
- OCF: Meet enkel de broeikasgasemissies (CO₂e).
- LCA: Evalueert verschillende milieueffecten door uiteenlopende indicatoren. Een LCA bevat een CO₂-voetafdruk, maar gaat ook verder.
Gebruik: Rapportage vs. Productverbetering
OCF is ideaal voor:
- Duurzaamheidsrapportage: Voldoen aan vereisten zoals de CSRD, (lees The link between carbon accounting & CSRD compliance), de vrijwillige VSME (see VSME - Everything you need to know) of B Corp-certificering. (The Role of Carbon Accounting in Achieving B Corp Certification).
- Stakeholdercommunicatie: Klimaatprestaties rapporteren aan investeerders, klanten en werknemers.
- Doelstellingen stellen: Basisemissies vastleggen voor reductiedoelen (zoals Science-Based Targets).
- Hotspotanalyse: Belangrijkste emissiebronnen binnen Scope 1, 2 en 3 lokaliseren.
LCA is ideaal voor:
- Productontwikkeling & ecodesign: Hoog-impact levensfasen identificeren voor ontwerpverbetering.
- Productvergelijking: Milieuprestaties van alternatieven analyseren.
- EPD’s: Aanbieden van een standaard milieu-informatie voor producten (zie onze EPD Consulting).
- Marketingclaims: Onderbouwen van milieuclaims (let op: voorkom greenwashing).
- Waardeketenanalyse: Het blootleggen van de drijfveren van milieu-impact binnen de productieketen.
Hoe OCF en LCA elkaar aanvullen
OCF en LCA sluiten elkaar niet uit. Integendeel, ze versterken elkaar vaak. LCA-gegevens kunnen de nauwkeurigheid van een OCF aanzienlijk verbeteren, vooral voor Scope 3-emissies.
Bijvoorbeeld: voor Scope 3, categorie 1 (Ingekochte goederen en diensten) kun je met LCA-data veel nauwkeuriger rekenen dan wanneer je alleen gebruikmaakt van spend-based schattingen of sector specifieke gemiddelden.(Spend-based emissies geven het gemiddelde broeikasgaseffect van een materiaal per uitgegeven euro of andere valuta.)
LCA’s van je eigen kernproducten bieden ook belangrijke data voor:
- Categorie 11: Gebruik van verkochte producten
- Categorie 12: Afvalverwerking van verkochte producten
“Zie het zo: de OCF toont het grote plaatje van je bedrijfsimpact, terwijl LCA’s inzoomen op de milieubelasting van specifieke producten. Gedetailleerde informatie stroomt weer terug naar het geheel, vooral bij de complexe Scope 3.” – François, Sustainability Manager
Samen bieden ze een volledig beeld, zoals uitgelegd in onze hoofdgids over carbon accounting.
Welke methode past bij jouw behoefte?
De keuze voor een OCF of LCA (of beide) hangt volledig af van jouw bedrijfsdoelen:
- Wil je... inzicht in de totale klimaatimpact van je organisatie, reductiedoelen opstellen of voldoen aan rapportageverplichtingen (zoals CSRD, B Corp, investeerders)?
👉 Begin met een Organisational Carbon Footprint - Wil je... inzicht in de milieu-impact van een specifiek product, productontwerp verbeteren, producten vergelijken of een EPD opstellen?
👉 Voer een Life Cycle Assessment (LCA) uit - Wil je... de meest nauwkeurige Scope 3-inzichten verkrijgen, vooral voor ingekochte goederen of het gebruik/afdanking van je producten?
👉 Gebruik LCA’s ter ondersteuning van je OCF
Hedgehog ondersteunt beide tools
Wij bieden ondersteuning bij beide methodes, via:
- Het gemakkelijke Carbon platform voor OCF-berekeningen
- Of onze speciaal voor jouw organisatie op maat gemaakte Carbon Footprint Consulting en LCA Consulting.
.avif)
